بررسی تنوع ژنتیکی populus alba و populus caspicaدر مناطق غرب جنگل های هیرکانی ایران با استفاده از مارکر مولکولی trnl-f

سفیدپلت، بومی جنگل های هیرکانی شمال ایران است، که شباهت ریختی بسیاری با سپیدار دارد. هدف این تحقیق بررسی تنوع ژنتیکی populus alba و populus caspicaدر مناطق غرب جنگل های هیرکانی با استفاده از نشانگر مولکولیtrnl-f است. برای این منظور 12 نمونه برگی شامل 10 نمونه سفیدپلت و 2 نمونه سپیدار از 5 رویشگاه مختلف جمع آوری شدند. dnaی ژنومی از برگ نمونه ها با استفاده از ctab و sds- پتاسیم استات استخراج گردید. محصولات pfu-pcrی از قطعه trnl-f تکثیر شده توالی یابی شدند. نتایج نشان داد که تعداد نوکلئوتید های منطقه trnl-f تقریبا برای جمعیت های هر دو گونه در حدود 392 الی 394 نوکلئوتید بود. در بررسی حضور انواع نوکلئوتیدها، مقدار نوکلئوتید آدنین در سفیدپلت و سپیدار بیش تر و در نمونه های بانک ژن، نوکلئوتید تیمین بیش تر در ترکیب نوکلئوتیدی آن ها مشاهده گردید که تا حدی نشان دهنده تشابه حضور نوکلئوتیدی سفیدپلت و سپیدار است. پس از ردیف سازی توالی های هر دو گونه، ترسیم درخت فیلوژنی بر اساس نشانگر trnl-f انجام گرفت، نتایج نشان داد اگر چه این دو گونه با داشتن تفاوت های کم مورفولوژیکی دارای تفاوت کمی نیز در منطقه غیر کد کننده کلروپلاستی trnl-f شان هستند ولی این نشانگر کلروپلاستی تفاوت قابل ملاحظه ای را بر اساس مقادیر و درصد حضور نوکلئوتیدها و میزان جهش های منطقه trnl-f در میان این دو گونه نشان نمی دهد. در این مطالعه تک نیایی بودن سفیدپلت و سپیدار معین گردید و هم چنین مشخص شد که صنوبر بومی جنگل های هیرکانی، سفیدپلت، به بخش پوپولوس متعلق بوده و از میان گونه های موجود در این بخش، این گونه بیشترین قرابت ژنتیکی را با سپیدار دارد. اما در بین نمونه های مورد بررسی، دو نمونهsc1 و rh2، با قرار گرفتن در گروهی مجزا، دارای الگوی نوکلئوتیدی متفاوت تر و فاصله ژنتیکی بیش تری با گونه سپیدار و سایر سفید پلت ها بودند، که این امر می تواند در نتیجه هیبریداسیون وسیع و درون گونه ای بین صنوبرها باشد که به عنوان یکی از عوامل مهم و مشکل آفرین در شناسایی دقیق بین صنوبرها مطرح می باشد. از این رو به منظور تفکیک تاکسونومیکی بین این دو گونه انجام مطالعات بیش تر با نشانگر های هسته ای و یا کلروپلاستی پیشنهاد می گردد.